Δημιουργία του Πρότυπου Αγροδιατροφικού Τεχνολογικού Πάρκου Ηπείρου (ΠΑΤΕΠΗ)
Το Πρότυπο Αγροδιατροφικό Τεχνολογικό Πάρκο Ηπείρου (ΠΑΤΕΠΗ) έχει θεσπιστεί με το ΦΕΚ 3546/Τ. Β’/3-8-2021.
Το ΠΑΤΕΠΗ θα αποτελέσει ένα μοναδικά οργανωμένο συγκρότημα επιμέρους δομών, οι δραστηριότητες του οποίου μπορεί να συνοψιστούν στο τρίπτυχο: στοχευμένη έρευνα για την αγροκτηνοτροφική παραγωγή του αύριο για ειδικές παραγωγές – εκπαίδευση και επιμόρφωση σε καινοτόμες τεχνολογίες παραγωγής διακριτών προϊόντων – άνοιγμα από την τοπικότητα στην παγκοσμιότητα.
Το ΠΑΤΕΠΗ έχει προγραμματιστεί να εγκατασταθεί στην Πανεπιστημιούπολη στους Κωστακιούς της Άρτας και να λειτουργήσει στις κτηριακές εγκαταστάσεις του Τμήματος Γεωπονίας της Σχολής Γεωπονίας. Αποτελεί δε τη μόνη ενεργή προοπτική για την άμεση ανάπτυξη της Ηπείρου στοχεύοντας στην εφαρμογή καινοτόμων συστημάτων που βασίζονται στην παραγωγή ακριβείας (precision agriculture), στην παραγωγή κρέατος και γάλακτος μειωμένου περιβαλλοντικού αποτυπώματος (green label). Το Τμήμα Γεωπονίας είναι πρωτοπόρο στην Ελλάδα σε αυτήν την έρευνα, στην ανάπτυξη επώνυμων αγροτικών προϊόντων ανωτέρας ποιότητας με ταυτόχρονη διατήρηση των φυσικών πόρων. Ταυτόχρονα, θα δώσει ταυτότητα στην Ελληνική και τοπική παραγωγή εφαρμόζοντας τεχνολογίες αιχμής μετασχηματίζοντας την Ελληνική παραγωγή και τα συστήματα παραγωγής σε βαθμό εξαγωγής τεχνογνωσίας και προτύπων συστημάτων παραγωγής «made in Epirus/made in Greece».
Το ΠΑΤΕΠΗ περιλαμβάνει:
- Κέντρο ολοκληρωμένης αγροτικής εκπαίδευσης και παραγωγής πρότυπων τοπικών αγροδιατροφικών προϊόντων.
- Κέντρο Kαινοτομίας Κρέατος: Κέντρο μοναδικής δράσης ανάδειξης, ταυτοποίησης και ποιοτικής ταυτότητας του Ελληνικού κρέατος.
- Πρότυπες βιοκλιματικές μονάδες εκτροφών για την παραγωγή κρέατος και γάλακτος, καθώς και θερμοκηπιακών με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και καινοτόμες ιδιότητες.
- Μονάδα Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών με στόχο τα συστήματα της καλλιέργειας τους της επεξεργασίας και της χρήσης τους στη ζωική παραγωγή.
- Κέντρο καινοτομικής παραγωγής βιο-υλικών και μηχανικής ιστών από παραπροϊόντα επεξεργασίας τροφίμων ζωικής παραγωγής.
- Υπολογιστική μονάδα αυτόματης παρακολούθησης οικοσυστημάτων και πρότυπων συστημάτων εκτροφής, καλλιέργειας και τυποποίησης.
- Μονάδα Κρυογονικής για τη διατήρηση σπάνιων και επαπειλούμενων ειδών της Ελληνικής πανίδας και χλωρίδας και Κέντρο Αναπαραγωγής αυτόχθονων και εγχώριων Ηπειρωτικών φυλών.
- Κέντρο Αναπαραγωγής και Γενετικής βελτίωσης με μονάδα τεχνητής σπερματέγχυσης (κάπρων – κριών σπερματοδοτών).
- Πρότυπο Ελληνικό Θερμοκήπιο με πρωτοποριακά συστήματα φυτοπροστασίας και άρδευσης για ανάπτυξη ειδικού τύπου θερμοκηπιακών κατασκευών.
- Μόνιμος εκθεσιακός χώρος – κέντρο διάθεσης τοπικών αγροτικών προϊόντων και τοπικής γαστριμαργίας.
- Πολυχώρος εκδηλώσεων – Συνεδριακό Κέντρο – Κέντρο Πληροφόρησης.
- Δομές αναψυχής (κυλικείο, εστιατόριο με ειδικά τοπικά προϊόντα παραγωγής Πάρκου).
Η τεκμηρίωση της αναγκαιότητας ενός τέτοιου κέντρου καινοτομίας είναι ότι κατά βάση πολλές ελληνικές επιχειρήσεις του αγροδιατροφικού τομέα δεν διαθέτουν τμήμα έρευνας και ανάπτυξης που να παράγει γνώση και να δημιουργεί προϊόντα στοχευμένα για την κάθε αγορά. Επίσης, δεν υπάρχει κάποιος φορέας που να συντονίζει τις δράσεις όλων των εμπλεκόμενων, δίνοντας κατευθύνσεις με τελικό στόχο την παραγωγή προϊόντων από τις τοπικές επιχειρήσεις. Ακόμα είναι σημαντικό κέντρο για τη δια βίου εκπαίδευση στελεχών, αγροτών, κτηνοτρόφων, καθώς και μιας νέας γενιάς παραγωγών με πιστοποιημένο διαβατήριο εκπαίδευσης στη ζωική και φυτική παραγωγή μέσω νέων τεχνολογιών.
Με βάση την ύπαρξη του ΠΑΤΕΠΗ τα κέντρα καινοτομίας θα προσδίδουν επιστημονικά εφόδια πρώτης γραμμής και ανείπωτα πλεονεκτήματα στους φοιτούντες του Τμήματος Γεωπονίας, ενώ η σύνδεσή τους με τη Βιομηχανία της Αγροδιατροφής τόσο σε Ελληνικό, όσο και διεθνές επίπεδο, θα δώσει τη δυνατότητα διεύρυνσης του επαγγελματικού χώρου τους σε οικουμενικό επίπεδο, όπως είναι και το ζητούμενο στα Ελληνικά Πανεπιστήμια, προσδίδοντας στους αποφοίτους εξαιρετικές επαγγελματικές προοπτικές και διεθνές κύρος.
Όλα τα ανωτέρω πρέπει να είναι ο πυρήνας της στρατηγικής του Τμήματος, αλλά και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων για τις Επιστήμες Ζωής και τα παραγωγικά πρότυπα της Αγροδιατροφής στη χώρα και στην Ευρώπη.
Το Τμήμα έχει κάνει τρεις προτάσεις για το αρχικό στάδιο υλοποίησης του ΠΑΤΕΠΗ οι οποίες έχουν περάσει από τη Συνέλευσή του και έχουν δοθεί στα αρμόδια όργανα του Πανεπιστημίου για να ενταχθούν στον στρατηγικό του σχεδιασμό.